اثربخشی خدمات مراقبتی روزانۀ مرکز توان بخشی کهریزک کرج بر فعالیت های روزمره زندگی سالمندان

اهداف: مراکز توان بخشی تلاش می کنند تا با ارائۀ خدمات مراقبتی روزانه به سالمندان و بهبود توانایی های عملکردی آن ها، از ورود غیرضروری به مراکز اقامتی شبانه روزی جلوگیری کنند. هدف کلی از این مطالعه، بررسی اثربخشی خدمات مراقبتی روزانۀ مرکز جامع توان بخشی کهریزک کرج بر «فعالیت های روزمرۀ زندگی» سالمندانی بود که از سال ۱۳۸۹ به مدت شش ماه از خدمات گفته شده استفاده کرده بودند. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع پیش آزمون پس آزمون بود که براساس اطلاعات موجود در پرونده های ۷۱ نفر از سالمندان مراجعه کننده به مرکز انجام شد. روش نمونه گیری تمام شماری بود و از شاخص بارتل و مقیاس لاوتون به عنوان ابزار های مطالعه استفاده شد. سپس، نمرۀ ارزیابی های «فعالیت های روزمرۀ زندگی پایه» و «فعالیت های روزمرۀ زندگی با ابزار» آنان پیش و پس از ارائۀ خدمات مراقبتی روزانۀ مرکز، با یکدیگر مقایسه شد. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی، تی تست و تحلیل پراکنش و تحلیل هم پراکنش استفاده شد. در تمامی موارد، مقدار  (p<0/005) معنا دار درنظر گرفته شد. یافته ها: میانگین نمره های ارزیابی فعالیت های روزمرۀ زندگی پایۀ سالمندان مطالعه شده، پس از دریافت خدمات مراقبتی روزانه با پیش از آن، اختلاف معناداری نشان نداد (۰/۰۹۵=p)؛ درحالی که میانگین نمره های ارزیابی فعالیت های روزمرۀ زندگی با ابزارشان، پس از دریافت خدمات مراقبتی روزانه با پیش از آن، اختلاف معناداری نشان داد (۰/۰۰۱>p)‍. از دیگر یافته های پژوهش، می توان به این ها اشاره کرد: بالابودن نمرۀ ارزیابی فعالیت های روزمرۀ زندگی پایۀ سالمندان موضوع مطالعه که براساس آن، ۷۰ درصد از افراد بررسی شده دارای حداقل وابستگی بودند و بقیه نیز تنها وابستگی در سطح خفیف داشتند؛ جوان تربودن سالمندان مطالعه شده در مقایسه با جمعیت سالمندی کشور؛ مراجعۀ بیشتر زنان در مقایسه با مردان (سه برابر)؛ استفادۀ محدود از وسایل کمک توان بخشی حرکتی (کمتر از ۱۰ درصد) و نبود تفاوت معنادار در نمره های ارزیابی فعالیت های روزمرۀ زندگی پایه در گروه های سنی گوناگون. نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که خدمات مراقبتی روزانه، موجب بهبود فعالیت های روزمرۀ زندگی سالمندان می شود؛ هرچند باتوجه به یافته ها، می توان گفت ازسویی امکان دسترسی به خدمات روزانۀ در سالمندان با سطح adl پایین تر، کمتر بوده است و ازسوی دیگر، علت اصلی مراجعۀ ایشان، استفاده از خدمات توان بخشی روانی، خدمات اجتماعی یا بهبود اوقات فراغت بوده است.